ORAN ORANTI VE YÜZDELER

ORAN,ORANTI VE YÜZDELER

Oran,Orantı Ve Özelikleri

Oran:
Aynı cinsten iki çokluğun birbirine bölünerek karşılaştırılmasına oran denir.Oran’ın birimi yoktur.
Örnek:
Ahmet’in parası = 300 000 TL. = 3
Ayşe’nin parası =500 000 TL. = 5

İlkay’ın boyu = 140cm = 14 = 7
Erdal’ın boyu = 180cm =18 = 9


Orantı:
2 veya daha fazla orandan oluşan eşitliklere orantı denir.

Genel olarak a = c orantıları birbirine eşitse orantı:
b d
a = c veya a:b=c:d biçiminde yazılabilir.
b d 1.terim a = c 3.terim
2.terim b d 4.terim

a = c
b d
içler dışlar
İçler(ortalar)

a:b = c:d

Dışlar(yanlar)



Orantının Özelikleri

1:Bir orantıda içler çarpımı,dışlar çarpımına eşittir.

a = c a.d = b.c 2 = 4 2.6 = 3.4
b d 3 6 12 = 12


2:Bir orantıda dışların yerleri değiştirildiğinde orantı bozulmaz.

a = c d = c 2 = 4 6 = 4 6.2 = 3.4
b d b a 3 6 3 2 12 = 12


3:Bir orantıda oranların her ikisindede payların ve paydaların yerleri değiştirilirse orantı bozulmaz.

a = c b = d 2 = 4 3 = 6 3.4 = 6.2
b d a c 3 6 2 4 12 = 12


4:Bir orantıda içlerin yerleri değiştirildiğinde orantı bozulmaz.

a = c a = b 2 = 4 2 = 3 2.6 = 3.4
b d c d 3 6 4 6 12 = 12

Örnek:
1: 5 = X 8.X = 5.24 8X = 120 X =120
8 24 8
X = 15




Orantı Çeşitleri

Doğru Orantı:

İki çokluktan biri çoğalırken diğeri de aynı oranda çoğalıyorsa yada biri azalırken diğeri de aynı oranda azalıyorsa böyle çokluklara doğru orantılı çokluklar denir.
Örn:
1:2 defter 1 600 000 olursa 8 defter kaç TL olur?

2 defter 1 600 000 olursa


8 defter X olur.
D.O
X = 8.1 600 000 = 6 400 000 TL.
2
2:a ile b doğru orantılıdır.a=4 iken b=20 ise a=7 iken b kaç olur?

a = k 4 = k k = 1
b 20 5
a = 1 7 = 1 35
b 5 b 5

Uyarı:
Doğru orantı da içler çarpımı dışlar çarpımına eşitlenir.k sabit bir sayı olmak üzere y = k şeklinde ifade edilir. X


Ters Orantı:

İki çoklukdan biri çoğalırken diğeri aynı oranda azalıyorsa yada biri azalırken diğeri aynı oranda çoğalıyorsa böyle çokluklara ters orantılı çokluklar denir.
Ters orantılı çokluklar arasında X.y = k bağlantısı vardır.
Örn:
1:Boş bir havuzu 4 musluk 9 saatte doldurduğuna göre 12 musluk kaç saatte doldurur?

4 musluk 9 saatte dol.

12 musluk X sa. Dol.
T.O
X = 4.9 X = 3 sa. dol.
12
2:X ile y ters orantılıdır.X = 9 iken y = 16 ise X = 24 iken y kaçtır?

9.16 = k 144 = k
X.y = 144 24. y =144 y = 6